تحولات فرایند برنامه‌ریزی منطقه‌ای و تمرکز بر روابط فضایی سرزمین با نگاهی راهبردی موجب تغییر پارادایمی در علم برنامه‌ریزی شد تا نویدبخش راه و روشی کارا از یکپارچه‌سازی سیاست‌های اقتصادی، زیست‌محیطی، فرهنگی و اجتماعی مرتبط با اثرات فضایی و مکانی در کلیه سطوح ملی، منطقه‌ای، شهری و محلی باشد. بازنمود این تغییر پارادایم، گسترش برنامه‌ریزی فضایی راهبردی بود که در کشور با عنوان آمایش سرزمین مصطلح شد و امید است به مثابه ابزاری به منظور چیرگی بر تفکری که با کژاندیشی خود به کژکارکردی مدیریت توسعه منطقه‌ای منجر شده است از عدم تعادل‌های منطقه‌ای و مشکلات جدی سرزمین، نظام جمعیت و فعالیت بکاهد. در همین راستا کتاب حاضر به ارائه و تشریح بنیان‌های نظری و مدل‌های کاربردی در فرایند تهیه برنامه‌های آمایش منطقه‌ای، بررسی وضع موجود یک منطقه و فرایند آینده‌نگری و چشم‌اندازسازی توسعه منطقه‌ای، به نظام مدیریت و پایش برنامه‌های آمایش منطقه‌ای اختصاص یافته است.